1 Marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
… BO WOLNOŚĆ TO JEST TYLE ILU NAS POLEGŁO
I WOLNOŚĆ TO JEST TYLE ILU NAS DZIŚ ŻYJE..
A. Oppman
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – to święto państwowe, obchodzone 1 marca już po raz dwunasty.
Tego dnia w 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel.
Święto ma na celu upamiętnienie polskich żołnierzy, którzy pod koniec drugiej wojny światowej oraz po jej zakończeniu walczyli o wolność Polski , uniezależnienie jej od wpływów Związku Radzieckiego.
Mobilizacja i walka Żołnierzy Wyklętych była pierwszym odruchem samoobrony społeczeństwa polskiego przeciwko sowieckiej agresji i narzuconym siłą władzom komunistycznym, była też przykładem najliczniejszej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali europejskiej.
Uczestników ruchu partyzanckiego określa się też jako „żołnierzy drugiej konspiracji” lub „Żołnierzy Niezłomnych”. Sformułowanie „Żołnierze Wyklęci” powstało w 1993 roku – po raz pierwszy użyto go w tytule wystawy „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.”, zorganizowanej przez Ligę Republikańską na Uniwersytecie Warszawskim.
Żołnierzy Wyklętych dotknęły ogromne prześladowania. W walkach podziemia z władzą zginęło około 9 tys. konspiratorów. Kolejnych kilka tysięcy zostało zamordowanych na podstawie wyroków komunistycznych sądów lub zmarło w więzieniach. Żołnierze Wyklęci dzięki swojej działalności przyczynili się do opóźnienia kolejnych etapów utrwalania systemu komunistycznego, pozostając dla wielu środowisk wzorem postawy obywatelskiej.
Źródła:
Graf. b.a., Żołnierze Wyklęci, (dostęp: 25.02.2022 r.), https://www.prezydent.pl/aktualnosci/polityka-historyczna/zolnierze-wykleci/przeslanie-prezydenta-rp,
Informacje: Żołnierze Wyklęci, (dostęp: 25.02.2022 r.), https://www.prezydent.pl/aktualnosci/polityka-historyczna/zolnierze-wykleci/przeslanie-prezydenta-rp, www.ipn.gov.pl
